Cứu vật, vật trả nhơn - Cứu nhơn, nhơn trả oán

Cứu vật, vật trả nhân

Cứu nhơn, nhơn trả oán

 

Xưa có vị quân vương sáng suốt

Ngài rõ thông thế cuộc vô thường

Nào đời biến đổi tang thương

Nào người ly hiệp đoạn trường biết bao

Ngài chán sợ tầm vào núi Tuyết

Bỏ giang sơn chí quyết tu hành

Chẳng còn thích lợi ham danh

Một mình vào ẩn non xanh tu trì

Ngài đã được thoát ly thế tục

Ba mươi năm vùn vụt thời gian

Vững yên trong cõi thanh nhàn

Bỗng nhiên ngày nọ gặp chàng đi săn

Đang rượt đuổi lướt phăng theo thỏ

Chạy xô đùa chơn lỡ xa hầm

Đồng thời chim, rắn kinh tâm

Cả ba đều rớt xuống hầm hố sâu

Vừa hốt hoảng kêu cầu tha thiết

Vừa đớn đau rên xiết bi ai

Bây giờ Đạo sĩ đến ngay

Mau chân bước lại tỏ bày phân minh

Rằng ba gã chớ kinh chớ sợ

Để ta lo giúp đỡ các ngươi

Nói xong Ngài bước thối lui

Tìm dây thòng xuống cho người leo lên

Rồi lần lượt cứu chim cứu rắn

Lên khỏi hầm an phận an nơi

Cả ba đều rất mừng vui

Cúi đầu lễ tạ tỏ lời cám ơn

Nhờ Ngài cứu chúng con được sống

Ơn tái sanh lớn rộng dường bao

Chúng con biết đáp cách nào

Cho vừa cho xứng công lao của Ngài

Xin cung cấp vật tài mãi mãi

Ngõ đền ơn trọng đại phi thường

Lòng từ Ngài đã đoái thương

Chúng con nguyện hứa cúng dường bền lâu

Để đền đáp tròn câu nhơn đạo

Trả ơn dài vẹn thảo vẹn trung

Nếu Ngài thiếu vật cần dùng

Chúng con sẽ kiếm cúng dâng đủ đầy

Đạo sĩ vội tỏ bày cớ sự

Rằng ta là Thiên tử cao sang

Xưa ta ở chốn ngai vàng

Thiếu gì vật chất kho tàng báu trân

Nhưng ta thấy hồng trần giả tạm

Bệnh chết già thê thảm liên miên

Không ai tránh khỏi luỵ phiền

Không ai tránh khỏi nghiệp duyên phạt hành

Ấy cũng bởi lợi danh ám ảnh

Khiến cho người chịu cảnh nguy nan

Nên ta sớm tách ngai vàng

Ẩn vào rừng vắng lo đàng tu tâm

Để tránh khỏi hố hầm vật chất

Để xa lìa ngục thất trần gian

Để lo yên tịnh dưỡng nhàn

Để tìm học hỏi kho tàng lý kinh

Ta ước nguyện chứng thành đạo quả

Để cứu người khỏi đoạ trầm luân

Xa vòng khổ hải gian truân

Thoát đường sanh tử quây quầy cuốn lôi

Ba người đã thoát hồi khổ nạn

Vậy hãy lo cố gắng tu hành

Đừng làm những việc sát sanh

Nên làm những việc thiện lành là hơn

Nếu muốn đáp công ơn cứu tử

Nên thi hành phận sự vẹn nghì

Nhứt là giữ giới quy y

Vâng lời Phật dạy thọ trì luật nghiêm

Đó mới xử vẹn nguyền ân nghĩa

Vậy mới là tròn trịa phước duyên

Trau tâm sửa tánh tu hiền

Lòng ta cũng được phỉ nguyền hân hoan

Ngay lúc ấy thợ săn tường thuật

Rằng trên đời lắm bậc hiền nhân

Mặc dù đối xử công bằng

Nhưng thua Phật tử xả thân cứu người

Chẳng cần chúng đáp bồi công cán

Thêm khuyên người cố ráng làm lành

Thật là đại trí cao thanh

Đưa đường dẫn lối chúng sanh thoát nàn

Thọ ân nặng giữa đàng khó trả

Chẳng có gì đáp tạ ơn sâu

Xin ngài tiện dịp đi đâu

Ghé nhà tôi được dâng hầu bữa cơm

Để đền chút công ơn cứu tử

Cho vẹn tròn phận sự của tôi

Xin Ngài ai mẫn nhận lời

Khi nào thuận tiện Ngài dời gót son

Rồi kế đó tới chim trịnh trọng

Nhít mỏ dài cất giọng trình thưa

Nhờ Ngài ban rải phước thừa

Cứu con khỏi chết ơn chưa đáp đền

Xin Ngài nhớ con tên là Bác

Chẳng bao giờ bội bạc vong ân

Nếu Ngài có việc gì cần

Gọi ngay danh hiệu con lần đến nơi

Tiếp theo đó nối lời của rắn

Vội thưa rằng con đặng thoát nguy

Ơn dày con nguyện gắng ghi

Nghĩa sâu con giữ vẹn nghì chẳng sai

Nếu gặp lúc Đức Ngài cần thiết

Hoặc có khi gặp việc tai ương

Xin Ngài gọi đến tên Trường

Thì con nghe được tìm đường đến ngay

Rồi ba gã chào Ngài lui bước

Tẻ đôi đường lũ lượt chia tay

Ung dung tiến bước dặm dài

Trở về chỗ trọ an bài xong xuôi

Một bữa nọ trên đường hành khất

Vị đạo sư ôm bát hoá trai

Tình cờ duyên nghiệp sắp bày

Đạo sư dừng bước ghé ngay nhà chàng

Thợ săn thấy bàng hoàng lo ngại

Sợ tiếp người mất đãi bữa cơm

Nhưng vì Ngài đã thi ơn

Cứu mình được sống khỏi cơn khốn cùng

Bèn giả bộ vui mừng hớn hở

Rước Ngài vào niềm nở lăng xăng

Nhưng rồi kêu vợ dặn rằng

Nếu nàng có nấu thức ăn cúng dường

Hãy chầm chậm cầm chừng quá ngọ

Đặng đạo sư phải bỏ ra đi

Thì mình khỏi tốn vật gì

Nàng nên cẩn thận làm y như lời

Rồi chàng đến giả mời Đạo sĩ

Ngài ở đây yên nghỉ một hồi

Để chờ cơm nước xong xuôi

Cúng dường thọ thực xong rồi sẽ đi

Vị Đạo sĩ từ bi hứa nhận

Chờ mãn giờ mà chẳng có cơm

Thôi đành cất bước quày chân

Trở về nhịn đói chẳng hờn chẳng than

Đi thơ thẩn bên đàng đói khát

Ngài thấy chim liền gọi Bác ơi

Tiếng kêu vừa mới dứt lời

Thì chim liền đáp đến nơi đứng hầu

Thưa Đạo Sĩ đi đâu về đó

Cúi xin Ngài nói rõ nguyên nhân

Có ai cúng kiến thức ăn

Cho Ngài thọ dụng đủ phần hay chưa

Ngài bèn đáp ta vừa tới trước

Gặp thợ săn tiếp rước vào nhà

Để lo cơm nước đậm đà

Nhưng vì trễ ngọ nên ta trở về

Chim nghe nói ủ ê não dạ

Luống than phiền trách gã thợ săn

Nỡ đành bội nghĩa vong ân

Để cho Đạo sĩ nhịn ăn một ngày

Nhìn Đạo sĩ bi ai thống thiết

Chim đau lòng tỏ thiệt vân vi

Nay con chẳng có vật gì

Để đem dâng cúng hộ trì cho sư

Xin Đạo sĩ đứng chờ một chút

Con bay đi ít phút về ngay

Chim liền cất cánh cao bay

Tình cờ lại đáp vào ngay hoàng thành

Thấy hoàng hậu yên lành ngon giấc

Trên đầu bà có giắt kim cương

Long lanh ngọc chói phi thường

Chim liền đáp lại bên giường tha ngay

Đem về cúng cho ngài Đạo sĩ

Để có hòn ngọc quý hộ thân

Khỏi lo đến sự nhọc nhằn

Khỏi còn ôm bát xin ăn dãi dầu

Hoàng hậu thức rờ đầu mất ngọc

Bèn tâu vua nả tróc gian nhân

Hoặc là truyền chỉ xa gần

Ai tìm đặng ngọc đem dâng thượng hoàng

Thì sẽ được thưởng ban chức phận

Hay bạc tiền đáp tặng công lao

Lịnh truyền khắp cả trong trào

Chí cùng ngoài quận nơi nào cũng hay

Riêng nhắc lại đến Ngài Đạo sĩ

Được chim đem ngọc quý biếu quà

Nghĩ mình là kẻ xuất gia

Dùng chi đến vật ngọc ngà báu trân

Bèn đem tặng thợ săn ngọc ấy

Kẻ vong ân trông thấy vui vầy

Liền đi báo cáo vua hay

Vua bèn hạ lệnh bắt Ngài cho mau

Khi Đạo sĩ bước vào triều nội

Vua liền kêu hỏi lại cho tường

Ở đâu khanh có kim cương

Khá mau bày tỏ tận tường trẫm nghe

Vị Đạo sĩ e dè lo ngại

Sợ nói ra làm hại loài chim

Chi bằng giữ sự im lìm

Mặc tình quân sĩ kẹp kềm khảo tra

Tuy Ngài bị hành hà khổ sở

Nhưng không hề than thở trách ai

Vui lòng lãnh lấy nạn tai

Cam tâm chịu sự hình hài đớn đau

Dầu gặp khổ không nao tấc dạ

Chỉ thương người sa đoạ bến mê

Ngài bèn phát nguyện Bồ Đề

Mong thành Phật quả độ về sanh linh

Và tất cả tội tình khổ não

Cùng những điều nghiệp báu vì thân

Của người mê muội gieo nhân

Ngài nguyền độ họ được phần an khương

Cùng khai mở con đường cao quý

Để dắt người khỏi bị nghiệp hành

Nghiệp hành vì lợi vì danh

Vì lòng tham ái tạo sanh quả dày

Trí mê muội tạo gây nghiệp dữ

Lòng tham sân tích trữ tội khiên

Ắt sau mang vướng gông xiềng

Linh hồn bị đoạ dưới miền âm ti

Thương cho kẻ vô nghì lầm lạc

Như thợ săn tội ác biết bao

Thọ ơn lấy oán đáp vào

Làm cho Đạo sĩ lao đao não nề

Chịu roi vọt trăm bề bi thống

Quân còn đem chôn sống thân Ngài

Vùi bùn lấp đất tới vai

Chừa đầu chừa cổ để mai xử hình

Khi Ngài bị tội tình khổ sở

Gặp cảnh nguy bỗng nhớ rắn ngoan

Trước khi rẽ tách đôi đàng

Rắn bèn căn dặn rõ ràng lời ni

Nếu Đạo sĩ có gì rắc rối

Thì Ngài mau réo gọi con ngay

Đặng con tìm đến hầu Ngài

Có điều khó khổ tiếp tay lo lường

Ngài nhớ đến kêu Trường Trường hỡi

Ngươi ở đâu hãy đến thăm ta

Nếu ngươi trễ nải dần dà

Ắt sau khó thấy được ta nữa rồi

Rắn nghe đến tiếng người gọi trúng

Tên của mình thật đúng không sai

Nghĩ rằng đâu có mấy ai

Ở đời biết được tên này của ta

Biết chăng được hoạ là Đạo sĩ

Vốn là người tri kỷ ân nhân

Xưa kia ta mới phân trần

Cho Ngài biết rõ cội căn thế này

Nay có việc gì đây cẩn thiết

Vậy ta mau bò riết đến nơi

Lần đường rắn mới đánh hơi

Tìm ngay Đạo sĩ ngõ lời hỏi thăm

Vừa đến chỗ giam cầm Đạo sĩ

Rắn đau lòng rơi luỵ dầm dề

Thương người gặp cảnh thảm thê

Chịu điều hành phạt trăm bề đớn đau

Rắn mới hỏi vì sao nên nỗi

Mà thân Ngài thọ tội như vầy

Ngài bèn thuật lại rắn hay

Đầu đuôi tự sự tỏ bày phân minh

Rắn nghe dứt động tình xót xáy

Nghĩ ra Ngài quảng đại vô song

Từ bi độ lượng khoan hồng

Mà còn phải bị lâm vòng tai ương

Huống hồ kẻ thế thường vô đạo

Thì ôi thôi nghiệp báo dẫy đầy

Làm sao họ khỏi nạn tai

Ắt là phải bị đoạ đày nhiều hơn

Rắn lại nhớ nguồn cơn dịp tốt

Đức vua này có một Đông cung

Thương yêu quý mến vô cùng

Để ta cắn chết đặng dùng chước hay

Rồi đưa thuốc cho Ngài Đạo sĩ

Liền bò vô cắn vị Đông cung

Đờm sôi sắp phải lâm chung

Đức vua lo sợ vô cùng đớn đau

Liền hạ chiếu truyền rao khắp nước

Nếu người nào cứu được tử hoàng

Thì vua sẽ thưởng bạc vàng

Cùng là cắt nửa giang sơn chia phần

Sư nghe lệnh kêu quân bày tỏ

Xin cho tôi đến đó xem coi

Hoạ may cứu được mạng người

Vì tôi có thuốc phục hồi lai sinh

Quân nghe nói vào thành tâu lại

Vua vui mừng bảo phải tha ngay

Mau đi xả tội cho Ngài

Dắt vào triều nội cứu rày con ta

Nếu cứu được sẽ tha khỏi giết

Giang sơn này chia hết nửa phần

Cho Ngài trị cả lê dân

Làm vua đặng hưởng lộc phần cao sang

Đạo sĩ đến cung vàng yết kiến

Rồi lại xem sắc diện đông cung

Thấy người thân thể lạnh lùng

Chỉ còn hơi thở cuối cùng là xong

Ngài lấy thuốc xoa trong cơ thể

Thật thuốc hay mau lẹ tinh thần

Thuốc vừa chạy khắp châu thân

Thì trông Thái Tử dần dần bình an

Ngài mở mắt thấy quan đông đảo

Hỏi chuyện chi huyên náo như vầy

Vua bèn thuật lại con hay

Thân con được sống nhờ Ngài đạo sư

Thái tử vội đáp từ kính bái

Nép nghiêng mình lễ lạy ân nhân

Đức vua rất đỗi vui mừng

Bèn y lời hứa chia phần giang sơn

Nhưng Đạo sĩ không màng chi cả

Quyết một lòng giữ dạ tu hành

Không hề ham nhiễm lợi danh

Không mong trị nước, không dành làm vua

Thấy Đạo sĩ không vừa chí thích

Vua hỏi thăm lai lịch rẽ ròi

Sao ngài chẳng muốn lên ngôi

Ham chi khổ hạnh làm người sa môn

Xin ngài tỏ nguồn cơn tường tận

Chẳng hay Ngài quê quán ở đâu?

Mà đi tu học đạo mầu

Lại tầm được lý cao sâu diệu huyền

Vậy Ngài đã thoát miền trần tục

Chẳng còn ham lợi lộc thế gian

Đã không tích chứa bạc vàng

Nhưng sao còn cất giữ mang ngọc ngà

Đạo sĩ mới tâu qua mọi lẽ

Thuật rõ ràng cặn kẽ đầu đuôi

Nghe qua vua mới ngậm ngùi

Ăn năn hối hận sụt sùi đòi cơn

Tức tối kẻ vô ơn bội nghĩa

Chuyện oan tình đặt bịa hại nhân

Vua bèn đòi gã thợ săn

Bảo đem quyến thuộc hưởng phần vinh hoa

Thợ săn ấy thật là mừng rỡ

Dắt ông bà con vợ đến nơi

Vào thành đông đủ cả rồi

Vua bèn quở trách mắng người lời ni

Người là kẻ vô nghì bạc ác

Đã đem lòng bội bạc vong nhân

Lại còn báo hại đạo nhân

Chịu điều hình phạt tấm thân dãi dầu

Thiếu chút nữa rơi đầu bỏ mạng

Tội của người thật đáng tử hình

Truyền quân dẫn cả gia đình

Đem ra pháp nội xử hình cho mau

Đạo sĩ vội bước vào cản trở

Cầu xin Vua rộng mở lòng nhân

Nghiêu dung cho họ một lần

Tha người khỏi chết định phần an vui

Nay ta đã là người quân tử

Nên lấy ơn đối xử với hờn

Mới là phải bậc hiền nhơn

Mà sau cũng khỏi oán hờn dây dưa

Vua nghe nói mới vừa tỏ ngộ

Phục đạo sư đức độ cao dày

Đã không làm hại một ai

Lại còn cứu vớt muôn loài sanh linh

Gương nhẫn nại hy sinh cao cả

Lòng từ bi hỷ xả khoan dung

Thật là đáng kính vô cùng

Đáng là gương mẫu soi chung cho đời

Vậy nay trẫm nghe lời Đạo sĩ

Ân xá cho kẻ bị tội hình

Trở về sum họp gia đình

Trở về an phận mưu sinh như thường

Vua hoà giải mọi đường xong xả

Đạo sĩ bèn từ tạ lui chân

Trở về nơi chốn lâm sơn

Lo bề tu tập chẳng sờn công phu

Ngày viên mãn dứt trừ nghiệp quả

Lúc lâm chung khỏi đoạ ngục hình

Công phu nay đã viên thành

Đời đời kiếp kiếp sử xanh lưu truyền

Phật bèn giải căn nguyên tỏ rõ

Vị đạo sư thuở nọ là ta

Thợ săn vốn thiệt Đề Bà

Còn con rắn nọ tức là A Nan

Và chim ấy tiền thân Thu Tử

Chư tỳ kheo hãy giữ lọc lừa

Bền lòng tinh tấn sớm trưa

Nên lo tu học để ngừa nghiệp duyên.

 

Khánh Liên

BÀI LIÊN QUAN

Ba tháng Hạ  ( Ni trưởng Siêu Liên , 6140 xem)

Lạc Bước Đường Về  ( Huyền Khánh Linh , 10906 xem)

Phát Nguyền  ( Huyền Khánh Linh , 4960 xem)

Phương Danh Chư Ni Chúng  ( Huyền Khánh Linh , 3452 xem)

Cảm Tạ Sư cô Huệ Liên  ( Huyền Khánh Linh , 4100 xem)

Thân Tặng Sư cô Tín Liên  ( Huyền Khánh Linh , 3428 xem)

Cảm Tạ Thượng Toạ Giác Tường  ( Huyền Khánh Linh , 3572 xem)

Cảm Tạ Thượng Toạ Giác Ngộ  ( Huyền Khánh Linh , 3560 xem)

Cảm Tạ Ni Sư Như Hoa  ( Huyền Khánh Linh , 3268 xem)

Cảm Tạ Thượng Toạ Thiện Trí  ( Huyền Khánh Linh , 3792 xem)

Ý KIẾN BẠN ĐỌC

Ý kiến của bạn

---