Vĩnh Long: Hòa thượng Giác Nhân bàn về Con đường Khất sĩ tại Khóa tu Giới - Định - Tuệ lần thứ 37

Trong ngày thứ 4 của khóa tu Truyền thống Giới - Định - Tuệ lần thứ 37, sáng 05/3/2025 (06/02/Ất Tỵ), HT. Giác Nhân – Ủy viên HĐTS, Phó Trưởng ban Hướng dẫn Phật tử T.Ư, Phó Trưởng ban Trị sự GHPGVN tỉnh Tiền Giang, Tri sự Phó Thường trực Giáo đoàn V PGKS, Đệ nhị Giám luật khóa tu, đã chia sẻ với chư hành giả về “Con đường Khất sĩ”.

Hòa thượng nhấn mạnh rằng dù hình thức bên ngoài là Khất sĩ, tuy nhiên việc thực hành làm sao để đúng theo tinh thần Khất sĩ mới là điều quan trọng. Liên tưởng đến bài giảng của Trưởng lão HT. Giác Giới về Sa-môn và Bà-la-môn, HT. Giác Nhân khẳng định, không phải ai cũng có thể trở thành đúng bản chất của danh xưng Sa-môn và Bà-la-môn. Khất sĩ cũng vậy.

Mượn bốn câu kệ trong bài “Đường lối Khất sĩ” của Pháp sư Giác Nhiên, Hòa thượng nêu lên định nghĩa về người Khất sĩ rằng:

“Người Khất sĩ nghĩa là người Xin Học
Xin nuôi thân bằng vật chất hữu hình
Học nuôi tâm bằng các pháp vô hình
Lẽ Xin Học sẽ viên minh toàn thiện”.

Theo đó, Khất sĩ là người xin ăn và tu học, thực hành hạnh viễn ly, đi khắp nơi để tu học và độ chúng. Hạnh khất sĩ là trì bình khất thực, sống viễn ly. Như vậy, nếu thực hành đúng con đường Khất sĩ sẽ đạt thành đạo quả.

“Khất là xin, sĩ là học, Khất sĩ là xin vật chất để nuôi thân, xin giáo pháp để nuôi tâm. Khất sĩ là học trò xin ăn, tìm học giáo lý giải khổ cho mình và cả chúng sinh. Trong Chơn lý “Khất sĩ”, Tổ sư khẳng định, tu đúng theo con đường Khất sĩ là đến với quả vị Phật ở ngày mai. Người tu Khất sĩ là thực hành hạnh viễn ly, vân du khắp chốn, vừa tu học vừa giác tha độ chúng. Từ ‘Khất sĩ’ nói cho ngắn gọn là xin ăn và tu học, thì cái hạnh Khất sĩ là hạnh trì bình khất thực. Đời sống viễn ly từ xưa đến nay là như vậy. Phương pháp ấy nếu ai mà hành đúng thì đắc thành đạo quả chẳng sai ngoa. Con đường Khất sĩ mà nếu ai thực hành đúng chắc chắn sẽ đến quả vị Phật thôi. Vì ba đời chư Phật đều thực hành con đường Khất sĩ”, HT. Giác Nhân nhấn mạnh về sự cao quý của từ “Khất sĩ”.

Hòa thượng chỉ rõ, vị Khất sĩ đầu tiên là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, sau khi chứng đạo đã đi khắp nơi công bố giáo pháp bằng con đường Khất sĩ. Đức Phật từ bỏ ngôi vàng, thực hành khất thực ngay cả khi trở về thành Ca Tỳ La Vệ. Đức Tổ sư Minh Đăng Quang cũng là vị Tổ tiếp nối con đường này sau khi chứng ngộ giáo pháp Thuyền Bát-nhã tại Mũi Nai (Hà Tiên), năm 1944. Năm 1946, Tổ sư rời Thất Sơn về làng Phú Mỹ (Định Tường, Tiền Giang) để thực hành và truyền bá đạo Phật Khất sĩ. Ban đầu Ngài chỉ có một mình, về sau mới thâu nhận thêm Tăng Ni đệ tử.

Theo Hòa thượng, nhiều người xuất gia sau năm 1975 chưa thật sự được trải nghiệm con đường Khất sĩ bởi nhiều yếu tố. Trong khi đó, con đường Khất sĩ được Hòa thượng nhấn mạnh là cần đảm bảo các yếu tố như Tổ sư dạy:

Sáng ra khuyến giáo độ đời
Trưa về thọ thực xế thời thuyết kinh.
Chiều khuya quán tưởng lặng thinh,
Nửa đêm nhập định, điển linh ngưng thần.
Người tự giác ngộ độ thân,
Giác tha độ thế, dạy dân tu trì.
Nào đâu có tiếng thị phi,
Nào đâu có cảnh lâm ly đau sầu.

“Người tự giác ngộ độ thân, giác tha độ thế, dạy dân tu trì, thì nào đâu có tiếng thị phi, nào đâu có cảnh lâm ly đau sầu. Cho nên cái hạnh Khất sĩ là hạnh rất cao quý, rất cao thượng. Làm được những gì như câu kệ trên Tổ dạy mới thật là Khất sĩ chân chính”, Hòa thượng bày tỏ.

Hòa thượng cho biết, năm 1954, khi Tổ sư vắng bóng, các đệ tử tiếp tục thực hành con đường Khất sĩ. Để giải thoát khỏi sinh, lão, bệnh, tử thì phải trừ nguyên nhân của nó, mà con đường trừ nguyên nhân chính là con đường Khất sĩ. Tham ái là con đường dẫn đến luân hồi sinh tử và chỉ có con đường Khất sĩ mới chấm dứt được sự luân hồi ấy.